کف مورد مصرف برای اطفاء حریق مایعی است که به صورت پرتاب به روی مواد در حال اشتعال به سرعت روی آتش را پوشانده و مانع از برخاستن گاز قابل اشتعال از روی مواد میگردد و با پوشاندن سطح ماده در حال اشتعال از رسیدن اکسیژن هوا به آتش جلوگیری به عمل میآورد. وزن مخصوص آن کمتر از وزن مخصوص مایعات قابل اشتعال است لذا در سطح آن شناور گشته و پائین نمیرود. . (قدرت پرتاب خاموشکنندههای کف حدود ۵ متر است و نسبت ترکیب آن با آب ۱ به ۸ است یعنی به ازای هر ۸ لیتر آب ۱ لیتر فوم اضافه میکنند و ظرفیت این نوع خاموشکنندهها معمولاً ۹ لیتری میباشد)
فوم اطفا حریق
کف آتشنشانی یا همان فوم اطفا حریق توسط مهندس و شیمیدان روسی الکساندر لوراند در سال 1902 اختراع شد.
مواد فعال سطحی مصرف شده باید فوم را با غلظت کمتر از 1% تولید کنند. سایر اجزای فوم بازدارنده عبارتند از حلال های ارگانیک (مثل تریمتیل-تریمتیلین گلیکول و هگزیلین گلیکول)، تثبیت کننده های فوم (مثل دودکانل) و بازدارنده های خوردگی.
- کف یا فوم های کم بسط مثل AFFF که دارای نرخ گسترش کمتر از 20 هستند ویسکوزیته پایین دارند، تحرک بیشتری دارند و میتوانند به سرعت نواحی بزرگ را پوشش دهند.
- فوم های بسط متوسط دارای نرخ گسترش 20-100 هستند.
- فوم های با بسط بالا نرخ گسترشی بیشتر از 100-200 دارند و برای محیط های سرپوشیده مثل پناهگاه ها مناسب هستند.
- فوم های مقاوم در برابر الکل دارای پلیمری هستند که لایه ای محافظ بین سطح سوزان و فوم ایجاد می کند، که مانع تجزیه شدن فوم توسط الکل موجود در ماده سوزان می شود. فوم های ضد الکل برای خاموش کردن سوخت های اکسیژن دار، مثل MTBE، یا آتش گرفتگی مایعاتی مبتنی بر حلال های قطبی یا دارای حلال های قطبی، استفاده می شوند. فوم های نوع A در اواسط دهه 1980 برای مقابل با آتشسوزی جنگل ساخته شدند. این فوم ها کشش سطحي آب را پایین می آورند که به تَر شدن و آغشته شدن سوخت های نوع A به آب کمک می کند. این عمل موجب خاموش شدن آتش و جلوگیری از احتراق مجدد می شود. تجربه موفقیت آمیز این فوم به استفاده آن مقابل انواع دیگر آتش سوزی های نوع آ، از جمله آتش سوزی ساختمان منتهی شد.
فوم های نوع B برای آتش سوزی های نوع ب یعنی مایعات آتش زا، استفاده می شوند. استفاده از فوم نوع A برای آتش نوع B ممکن است نتایج غیر منتظره ای در پی داشته باشد، چون طراحی فوم های نوع A به گونه ای نیست که مهارکننده ی گازهای انفجاری تولید شده توسط مایعات آتش زا باشد. فوم های نوع B دارای دو زیرمجموعه اصلی هستند:
فوم های مصنوعی اطفا حریق
فوم های مصنوعی مبتنی بر مواد فعال سطحی هستند. این فوم ها روی سطح مایعات هیدروکربن دار آسان تر پخش می¬شوند و آتش های ناشناس را سریع تر خاموش می کنند. فوم های مصنوعی پس از خاموش سازی آتش امنیت زیادی ندارند و آب به جا مانده روی زمین را سمی می کنند.
- فوم های تشکیل دهنده غشاء مایع (AFFF) مبتنی بر آب هستند و اغلب دارای مواد فعال سطحی هیدروکربن دار مثل سدیم الکیل سولفات، و دارای فلوئوروسورفاکتانت ها مثل فلوئروتلومر، پرفلوئورواکتانوئیک اسید یا پرفلوئورواکتانسولفونیک اسید (PFOS) هستند.
- فوم های ضد الکل تشکیل دهنده غشاء مایع (AR-AFFF) فوم هایی مقاوم در مقابل عملکرد الکل ها هستند و می توانند غشای محافظ به وجود آورند.
فوم های پروتئینی اطفا حریق
درکف ها یا فوم های پروتئینی، پروتئین های طبیعی نقش عامل کف زا را
برعهده دارند. فوم های پروتئینی، برخلاف فوم های مصنوعی، زیست تجزیه پذیر
هستند. جریان و پخش این فوم ها کندتر است، اما پوششی به وجود می آورند که
در مقابل گرما مقاوم تر است و دوام بیشتری نیز دارد.
انواع فوم های
پروتئینی عبارتند از پروتئینی معمولی (P)، فوم فلوروپروتئینی (FP)،
فلوروپروتئین غشا ساز (FFFP)، فوم ضد الکل فلوروپروتئینی (AR-FP) و
فلوروپروتئین ضد الکل غشا ساز (AR-FFFP).
به دلیل خطر احتمالی آلودگی های زیست شناختی مثل پریون، تولید فوم پروتئینی از منابع غیر حیوانی ترجیح داده می شود.